دسترسی سریع

گروه زبان و ادبیات کردی

«پریشان نامه اثر شاعر بزرگ کرد «ملا پریشان دینه‌وری» در سده هشتم هجری قمری (شماره سند: Staatsbibliothek zu Berlin_Nr_PPN781376718)»
 

با توجه به‌ غنای زبان و ادبیات کردی از لحاظ مفاهیم، مضامین، آثار و چهره‌های برجسته‌، و همچنین ضرورت تلاش در جهت صیانت از این میراث ملی، و نیز با رجوع به‌ اصل پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که‌ در آن صریح و آشکار به‌ تدریس زبان‌های اقوام در کنار زبان فارسی تأکید شده‌است، و همچنین قرابت‌های زبان‌شناختی و شباهت‌های ‌مضمونی میان زبان و ادبیات کردی و زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان برای نخستین بار در سطح کشور اقدام به‌ ایجاد رشتة زبان و ادبیات کردی کرد.

 

تاریخچة تأسیس رشتة زبان و ادبیات کردی

نخستین تلاش ­ها برای تدریس زبان و ادبیات کردی در بستر آکادمیک در ایران به دهة پنجاه شمسی در دانشگاه تهران برمی­ گردد که با همت فقید دکتر محمدصدیق مفتی­زاده دو درس کردی مقدماتی و پیشرفته در قالب واحدهای اختیاری در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران ارائه و تدریس شد. ایشان در این راستا تألیفاتی نیز از خویش به یادگار گذاشت. روند تأسیس رشتة زبان و ادبیات کردی در دانشگاه کردستان به اواخر دهة هفتاد و اوایل دهة هشتاد برمی­ گردد که جمعی از استادان دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، از جمله دکتر بختیار سجادی و دکتر نجم الدین جباری، با همکاری اساتیدی نظیر دکتر غلام­حسین کریمی­ دوستان، دکتر نوید نقشبندی و دکتر نعمت­ الله عزیزی، با جدیت و از طریق رسمی و روند اداری، ایجاد این رشته را دنبال کردند.

کارگروهی متشکل از دکتر بختیار سجادی، دکتر نجم الدین جباری و دکتر غلام­حسین کریمی­ دوستان اقدام به تهیه و تدوین سرفصل­ ها و برنامة درسی رشتة زبان و ادبیات کردی برای مقطع کارشناسی نمودند. برنامة درسی مذکور پس از تصویب در دانشگاه به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارسال شد و در چهارصد و هشتاد و هشتمین جلسة شورای گسترش آموزش عالی مورخ 5/7/1382 مورد تأیید قرار گرفت. بدین ترتیب رشتة زبان و ادبیات کردی برای نخستین بار در ایران رسماً وارد دفترچة انتخاب رشتة سال 1383 شد، اما متأسفانه علی رغم انتخاب آن از سوی پذیرفته­ شدگان کنکور در آخرین لحظات از پذیرش دانشجو در این رشته ممانعت به عمل آمد. بدین­سان با وجود این که برنامة درسی رسماً تصویب شده و مراحل انتخاب رشته طی شده بود، پذیرش دانشجو به تعویق افتاد. در سال 1393 استادان نامبرده و جمع دیگری از جمله رئیس دانشگاه، معاونان و مدیران ارشد دانشگاه این خواستة قانونی را به سمع مسئولین دولت و وزارتخانه رساندند. در کنکور سراسری سال 1394 رشتة زبان و ادبیات کردی بار دیگر وارد دفترچة انتخاب رشته شد و این بار پذیرش دانشجو برای نخستین بار در تاریخ آموزش عالی ایران انجام گرفت. بدین ترتیب دورة کارشناسی رسماً ایجاد گردید و آموزش این رشتة دانشگاهی آغاز شد.

درسال 1394 شورای راه­اندازی رشتة زبان و ادبیات کردی به ریاست دکتر بختیار سجادی تشکیل شد و پس از شش ماه ایشان به عنوان نخستین مدیر گروه برگزیده شدند. اقدام بعدی گروه، جذب نیروهای متخصص و کارامد برای این رشتة نوپا بود که در این راستا دکتر بهروز چمن آرا در سال 1395، دکتر زانیار نقشبندی و دکتر یدالله پشابادی در سال 1396 و دکتر فرهاد محمدی در سال 1399 به عنوان عضو هیأت علمی این رشته جذب شدند. چند نفر هم به عنوان استاد مدعو با این گروه همکاری دارند. آمار دانشجویان چهار دورة اخیر گروه زبان و ادبیات کردی 175 نفر است که حدود 65% از آنها را دختران تشکیل می­دهند. هر ساله بین 35 تا 50 نفر در این رشته پذیرش می­ شود.

 

چشم ­انداز گروه

گروه زبان و ادبیات کردی در راستای تداوم و توسعة آموزش و پژوهش در این حوزه اقدام به تهیه و تدوین برنامة درسی کارشناسی ارشد این رشته کرده و درخواست تأسیس آن را به دفتر گسترش وزارت علوم داده است که امید می­رود به زودی مجوز پذیرش دانشجو در این مقطع نیز صادر گردد. همچنین برای پذیرش دانشجوی بین الملل برای این مقطع اقدام شده است.

کتابخانة گروه زبان و ادبیات کردی

شامل شمار قابل توجهی کتاب، مجلات و ژورنال­ های حوزة زبان و ادبیات کردی است که اغلب نویسندگان و علاقمندان به گروه اهدا کرده­­اند.

دستاوردها و افتخارات گروه 

در طول این چند سال، گروه زبان و ادبیات کردی بیش از چهل برنامة علمی تخصصی در قالب سمینار، سخنرانی، گفتگوی علمی، نشست علمی و وبینار برگزار کرده است. از آن میان می­ توان به سمپوزیم رسم الخط کردی، سمپوزیم نثر کردی و کنفرانس بین المللی مطالعات زبان و ادبیات کردی و فارسی (1398) با همکاری دانشگاه راپرین رانیه و دانشگاه صلاح الدین اربیل اشاره کرد. در قالب این برنامه ­های علمی شخصیت­ های علمی بسیاری از داخل و خارج در دانشگاه کردستان حضور یافته ­اند.

انجمن علمی دانشجویی گروه

نام انجمن: انجمن علمی- دانشجویی زبان و ادبیات کردی

برنامه­ ها: برگزاری دوره­­ های علمی- فرهنگی، سمینار، وبینار و برنامه ­­های متنوع در حوزة زبان و ادبیات کردی؛ تأسیس و انتشار مجلة علمی «ئاوزین» که تاکنون هفت شماره از آن منتشر شده است.
 
یداله پشا آبادی
یداله پشا آبادی مدیر گروه زبان و ادبیات کردی
گروه زبان و ادبیات کردی استادیار
y.pashabadi [at] uok.ac.ir http://scimet.uok.ac.ir/Yadollah_Pashabadi
- داخلی 2212