دکتر مصطفی وطن‌خواه

پس از اتمام دوره دبیرستان عازم کشور آلمان گردید. ابتدا در فرایبورگ و در رشته طب به تحصیل مشغول شد، اما پس از چند ترم به سبب علاقه به علوم سیاسی و اقتصاد به برلین غربی رفته و در دانشگاه برلین به ادامه تحصیل در رشته اقتصاد سیاسی مشغول شد.

Historischer Materialismus und die Revolution in nichtindustrialisierten Landern an den Beispielen RuBland und China   

به زیور طبع آراسته و در دهه هفتاد قرن بیستم به عنوان یک نظریه جدید مورد بهره‌برداری محافل آکادمیک قرار گرفت. با توجه به شایستگی‌های علمی بعد از اخذ درجه دکتری در دانشگاه برلن مشغول به تدریس گشت، ولی عشق و علاقه به ایران زمین و روح وطن دوستی که در نام خانوادگیش مستتر بود وی را در سال 1353 به ایران بازگرداند و در دانشگاه ملی (شهید بهشتی) مشغول به تدریس شد. در اوایل انقلاب اسلامی بدلیل تعطیلی دانشگاه‌ها مدتی از امر تحصیل بازماند ولی با بازگشایی دانشگاه‌ها از وی بدلیل شایستگی‌های علمی دعوت به عمل آمد و امر تدریس و پژوهش وی تداوم یافت. روانشاد دکتر وطن‌خواه انسانی نوعدوست، دارای خصائل اخلاقی نیک، مهربان و متواضع بود و همین امر موجب محبوبیت وی در بین دانشجویان و همکاران دانشگاهی بود.

دروس تخصصی وی جهان سوم، مارکسیسم، جهانی شدن و حقوق بین الملل بود که به گواه همکاران و دانشجویان بخوبی از عهده آن برآمد. از آثار علمی وی که برتافته از اندیشه توسعه خواهی برای ایران و علایق پژوهشی وی بود می‌توان به چندین کتاب و مقاله ارزشمند زیر اشاره داشت:

• موانع تاریخی توسعه نیافتگی در ایران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 475 صفحه.
• تضاد عمده عصر حاضر انتشارات دانشگاه ملی ایران، 84 صفحه.
• جهان سوم و توسعه اقتصادی و سیاسی در آغاز قرن بیست و یکم. 1379. فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی شماره 1، 145-107.
• جهان سوم و توسعه اقتصادی و سیاسی در آغاز قرن بیست و یکم 2. 1380. فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی شماره 2، 214-161.
• دوگانگی میان ملت و دولت در قرن نوزدهم. 1382. فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی شماره 4، 189-214.
• سیاست خارجی ایران در برزخ آرمان گرایی و واقعیت جهانی. 1382. فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی شماره 5، 247-211.
• دوران انتقالی در انقلاب سوسیالیستی، شکاف میان نظریه و عمل. 1383. فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین المللی شماره 6، 213-191.
• فقدان اتحاد میان ملت و دولت اساسی ترین عامل توسعه نیافتگی در قرن نوزدهم. 1384. فصلنامه رهیافتهای سیاسی و بین المللی شماره 7، 243-225.

وی در سال 1385 پس از سالها تدریس و تتبع در حوزه علوم انسانی به افتخار بازنشستگی نائل گردید و در دوران بازنشستگی نیز دمی از مطالعه و نوشتن باز نماند. روانشاد دکتر وطن خواه در سال 1349 با سرکار خانم خرمن منافی ازدواج نمود که ثمره این پیوند مبارک دو پسر به نامهای هومن و سهند وطن خواه می‌باشد.

سرانجام این انسان والا، شریف، صدیق و معلم شایسته که عمری را با کمال زیست در 18 اردیبهشت ماه سال 1396 جان به جان آفرین تسلیم و به ابدیت پیوست. خانواده گران‌قدر دکتر وطن خواه کتابخانه شخصی وی که شامل 1150 کتاب (286 کتاب انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و 864 کتاب فارسی) و مجموعه مقالات و اسناد علمی بسیار گرانبها را که یادگار بس ارزشمند و با ارزش از دوران زندگی وی بود به دانشگاه کردستان اهدا نمودند تا یاد و خاطره وی همچنان در دل دانشگاهیان کشور و از جمله دانشگاه کردستان پایدار بماند.

روانش شاد و یادش گرامی.