دسترسی سریع

واحد پژوهشی اصلاح و توسعه گیاهان دارویی

علی اکبر مظفری
علی اکبر مظفری مدیر مرکز پژوهشی توت فرنگی و مرکز پژوهشی گیاهان دارویی
گروه علوم و مهندسی باغبانی دانشیار
a.mozafari [at] uok.ac.ir http://scimet.uok.ac.ir/Aliakbar_Mozafari
- 33620552(داخلی 3264)
وضعیت گیاهان دارویی در ایران و استان کردستان
توسعه کشت گیاهان دارویی و صنعتی نمودن آن‌ها در سطح استان به صورت بسیار محدود و جزئی انجام‌گرفته است و ضروری است در این راستا گام‌های اساسی توسط مسئولان کشوری و استانی برداشت شود، در غیر این صورت ممکن است به دلیل برداشت بی‌رویه و غیرمسئولانه از منابع طبیعی گیاهان دارویی استان، تعداد زیادی از گونه‌های شناسایی‌شده از بین بروند و نسل‌های آینده کشور از مزایای حاصله محروم گردند. عملی نمودن و اقتصادی کردن مزیت‌های استان کردستان در وجود تنوع گسترده در گیاهان دارویی و همچنین ریشه‌دار بودن استفاده از گیاهان دارویی و یا فراورده‌های حاصل از آن‌ها، مستلزم برداشتن گام‌های جدی در این راستا می‌باشد.
ارزش اقتصادی گیاهان دارویی در استان کردستان
به طور کلی گیاهان طبیعی از مقادیر کمی مواد مؤثره برخوردارند و به لحاظ کیفی اختصاصی می‌باشند، بنابراین بهتر است که به عنوان مدل و نمونه نگهداری شوند.
با توجه به انتشار جغرافیایی گونه‌ها، توزیع کمی و کیفی مواد موثره در مناطق مختلف، متفاوت است.
از آنجایی که گیاهان وحشی در محدوده‌های جغرافیایی گسترده‌ای یافت می‌شوند، جمع‌آوری آن‌ها در هر حالتی مقرون به صرفه نیست.
استفاده از رویشگاه‌های طبیعی، جوابگوی صنایع دارویی نخواهد بود؛ و استفاده انبوه از گیاهان طبیعی موجب نابودی آن‌ها خواهد شد.
استان کردستان به دلیل تنوع محیط جغرافیایی، وضعیت ناهمواری‌ها و شرایط آب و هوایی، انواع مختلف پوشش گیاهی را می‌توان مشاهده نمود. بیشتر نواحی غربی، کوهستانی و اغلب پوشیده از جنگل‌های طبیعی و در نواحی شرقی استان اراضی مسطح، دشت‌ها و فلات‌های نسبتاً وسیعی وجود دارند. از مساحت استان 6/49 درصد معادل 1400 هزار هکتار مراتع، 3/11 درصد معادل 320 هزار هکتار جنگل و 1/39 درصد معادل 110 هزار هکتار اراضی زراعی به خود اختصاص داده است. مراتع استان در حدود 5/1 درصد از مراتع کشور را تشکیل می‌دهند. مراتع درجه‌ی یک استان با وسعت 350000 هکتار بیشتر در نواحی غربی و مرتفع استان نظیر سرشیو در جنوب غربی سقز و محدوده‌هایی از شهرستان بانه و مریوان به چشم می‌خورد. پوشش گیاهی این مراتع گیاهانی از تیره چتریان‌ (کما، لو و جاشیر)، گندمیان و گونه‌‌های علفی و خاردار است.
با توجه به موارد بالا اقدام به اهلی نمودن، کشت و اصلاح گیاهان دارویی که مدل آن‌ها در طبیعت وجود دارد، ضروری به نظر می‌رسد.
اساس‌نامه مرکز پژوهشی اصلاح و توسعه گیاهان دارویی وابسته به دانشگاه کردستان
اطلس کاربردی گیاهان دارویی مهم و اولویت دار (جلد اول)